Hoe tandbederf te herkennen: basale diagnostische methoden

De eenvoud of, omgekeerd, de complexiteit van de diagnose van cariës hangt rechtstreeks af van de locatie op de tanden en het ontwikkelingsstadium. Daarom zijn de methoden voor het diagnosticeren van cariës ook afhankelijk van het stadium waarin de ziekte zich bevindt.

In het spotstadium is het carieuze proces dus soms nauwelijks waarneembaar en kan het alleen met speciale middelen worden herkend.

En al middelgrote en diepe cariës kunnen worden herkend met een standaard tandheelkundige spiegel en sonde. Bovendien is diagnose thuis heel goed mogelijk: meerdere cariës zelf opvallend bij het onderzoeken van de mondholte in de spiegel, en zelfs in het stadium van de plek (eerste cariës) veroorzaakt ongemak wanneer warme of koude producten op de tand komen, en soms zelfs bij het inademen van koude lucht.

Niettemin is cariës behoorlijk verraderlijk en kan het in sommige gevallen asymptomatisch evolueren naar stadia waarin verwijdering van een aanzienlijk deel van het dentine en soms depulpatie (verwijdering van de zenuw) vereist is. Daarom wordt de definitie van pathologie in tandheelkundige klinieken vaak uitgevoerd met moderne apparatuur en worden diep verborgen verwondingen aan de tanden gedetecteerd met behulp van hightech methoden.

 

Visuele diagnose van cariës en cariogene situatie

Visuele inspectie van tanden is de belangrijkste manier om een ​​cariogene situatie in de mondholte te identificeren. Cariës wordt gekenmerkt door het feit dat het in bijna alle stadia van zijn loop de kleur van tandglazuur verandert. Zelfs in het spotstadium, wanneer dentine nog steeds niet wordt aangetast, is het glazuur niet meer glad en glanzend, en merkt de oplettende tandarts een dergelijke verandering gemakkelijk op.

In latere stadia is het bepalen van cariës met een eenvoudig onderzoek nog eenvoudiger: het leidt ofwel tot het verschijnen van zwarte en donkerbruine stippen op de tanden, of wanneer dentine is beschadigd, zijn donkere holtes zichtbaar onder het glazuur.

Het is niet verrassend dat in de meeste gevallen visuele diagnose van cariës de meeste van de getroffen gebieden kan onthullen. Bij haar onderzoekt de tandarts de tanden zorgvuldig van verschillende kanten met een spiegel. Bovendien kan de arts een sondesonde uitvoeren - op plaatsen waar het carieuze proces vroeg begint, is de ruwheid van het glazuuroppervlak duidelijk voelbaar.

Opmerking

Het is de visuele diagnose die thuis het meest beschikbaar is en waarmee u de pathologie op de tanden zelf kunt herkennen. Het is voldoende om je tanden zorgvuldig in de spiegel te onderzoeken. Het is de moeite waard om niet alleen ronduit zwarte gebieden te zoeken, maar ook aandacht te besteden aan alle plaatsen die opvallen tegen de achtergrond van puur witte tanden. Onthoud: zwarte en bruine gebieden duiden op een voldoende diepe beschadiging van de tand (in het beste geval wordt alleen glazuur gepigmenteerd). Zo'n tand zal waarschijnlijk geboord moeten worden, misschien wordt er zelfs een zenuw van verwijderd. Daarom moet de tandarts worden geraadpleegd nog voordat er aanzienlijke zichtbare schade optreedt.

Soms is visuele diagnose niet voldoende. De aangetaste gebieden op de tandwand op de plaatsen waar ze contact maken, zijn bijvoorbeeld niet altijd zichtbaar. Soms ontwikkelt het carieuze proces zich onder oude vullingen en kronen, onder het tandvlees (cariës), en je kunt het niet met het blote oog zien. Hier komen nauwkeurigere diagnostische methoden de tandarts te hulp.

 

Tandkleuring of gebruik van cariësmarkers

Het principe van het gebruik van cariësmarkers is dat sommige stoffen juist in de door cariës aangetaste gebieden vertraging oplopen. De meest voorkomende marker is methyleenblauw.Wanneer het de tand binnenkomt vanaf een gezond oppervlak van het glazuur, wordt het eenvoudig afgevoerd en blijft het op de carieuze, in eenvoudige bewoordingen (diffundeert in de poriën van het gedemineraliseerde glazuur). Als resultaat kan de arts niet alleen de cariës op de tanden bepalen, maar ook de vorm en de grens van de schade betrouwbaar identificeren.

De meeste moderne cariësmarkers (soms ook cariësdetectoren of -indicatoren genoemd) gebruiken fuchsin om de getroffen gebieden roze te kleuren. Markeringen worden met speciale wattenstaafjes op de tanden aangebracht en vervolgens afgewassen. De klinieken gebruiken zowel geïmporteerde producten (VOCO, Pulpdent) als huishoudelijke preparaten van het kleurentesttype.

 

Röntgenfoto van tanden

Deze methode voor het diagnosticeren van tandbederf is vooral goed in situaties waarin het nodig is om diepe cariës te identificeren zonder zichtbare uiterlijke manifestaties. Bijvoorbeeld, als de plaats van integriteitschending van het glazuur wordt verborgen door de wand van een andere tand of tandvlees. Op de röntgenfoto worden alle inwendige beschadigde holtes goed herkend, maar in de meeste gevallen is cariës in de vroege ontwikkelingsstadia niet te herkennen.

De beslissing om een ​​röntgenfoto voor te schrijven, wordt altijd alleen door een arts genomen en niet alle klinieken hebben de juiste apparaten. Meestal zijn ze vrij groot en duur, en kleine kasten hebben niet de mogelijkheid om zelfs maar het eenvoudigste apparaat te kopen. Patiënten in dergelijke kamers ondergaan diagnostiek in klinieken van derden. Het is duidelijk dat dergelijke apparaten alleen voor de diagnose van cariës worden gekocht - hun functionele doel is veel breder.

 

Thermische diagnose van cariës

Diagnose van cariës met lage en hoge temperaturen wordt meestal gedaan om beschadigde gebieden op proximale oppervlakken te detecteren. In dit geval wordt de tand eenvoudig behandeld met koud of warm (tot 60 ° C) water, en volgens de pijn of het gebrek daaraan van de patiënt concluderen ze dat er carieuze schade is.

Typisch wordt thermische diagnostiek gebruikt als hulpmethode om een ​​eerder vastgestelde diagnose te bevestigen. Met deze methode worden cariës ook anders gediagnosticeerd: als de pijn snel overgaat na contact met water, betekent dit alleen cariës. Als de pijn lang aanhoudt en acuter is, kunnen we praten over pulpitis.

 

Elektrodontometrie

Artsen nemen ook niet vaak hun toevlucht tot elektroodontometrie (EOM) om cariës te diagnosticeren. Kortom, deze methode wordt gebruikt om pulpa-laesie te detecteren en wordt daarom gebruikt voor differentiële diagnose van cariës in geval van vermoedelijke pulpitis.

Het principe van EOM is om de pulp bloot te stellen aan een elektrische stroom met verschillende sterktes. Afhankelijk van de sterkte van de stroom, verschijnt er pijn, de arts besluit de mate van pulpbetrokkenheid bij het pathologische proces.

Opmerking

Je moet niet bang zijn voor elektroodontometrie. Blootstelling aan elektrische stroom betekent niet dat de tand wordt "geraakt" door elektrische ontladingen. Meestal wordt het effect gestopt wanneer de eerste tinteling optreedt. Dit is al voldoende voor de arts om de pathologie te bepalen. Als er alleen cariës op de tand is, veroorzaakt EOM geen pijn.

 

Fibro-optische transilluminatie (transluminescentie)

Dicht bij elkaar worden transluminescentie en luminescente diagnostiek vrij zelden gebruikt in medische praktijkmethoden voor de diagnose van cariës. Meestal worden ze voor andere doeleinden gebruikt.

• Fibro-optische transilluminatie is gebaseerd op het verlichten van de tand met fel licht. Tegelijkertijd blijken de door cariës aangetaste gebieden donkerder te zijn en een duidelijk zichtbare hemisfeer te creëren tegen een achtergrond van gezond glazuur. Zo'n onderzoek wordt uitgevoerd in een donkere kamer en er wordt koud licht gebruikt.
• Luminescente diagnose bestaat uit het verlichten van de tand met ultraviolet licht. Meestal wordt een lichtstraal door een speciaal filter (houtfilter) geleid.In dit licht ziet de tong er oranje uit, gezonde tanden hebben een sneeuwwitte tint en carieuze tanden zijn donkerder. De grenzen van de getroffen gebieden zijn heel duidelijk zichtbaar en daardoor gemakkelijk te herkennen.

Beide procedures zijn volledig pijnloos. Apparaten voor cariës-diagnose met behulp van deze methode worden geproduceerd door de binnenlandse industrie (OLD-41) en vele buitenlandse fabrikanten.

Er is ook een methode voor lasergeïnduceerde fluorescentie. Daarin wordt de tand verlicht door een laserstraal en de integriteit van het tandglazuur wordt afgeleid uit het spectrum van zijn eigen straling. Apparaten voor dergelijke diagnostiek zijn klein en zijn een goede hulp bij het bestuderen van de cariogene situatie in de mondholte.

 

Fissurotomie cariës diagnose

Fissurotomie bestaat uit het openen van het glazuur in het gebied van de tandkloven om de gebieden te bepalen die zijn beschadigd door cariës eronder. Natuurlijk wordt in standaardsituaties een dergelijke procedure voor diagnose niet uitgevoerd: het is gewoon onmogelijk om een ​​tand te boren om er zeker van te zijn dat hij gezond is. In de regel wordt deze methode gebruikt om het vermoeden van een arts van tandbederf te bevestigen en om de mate van schade aan een carieuze tand te beoordelen.

Over het algemeen is deze methode voornamelijk een beoordeling van de laesie, maar niet de detectie van cariës zelf.

Uit de tandartspraktijk

Vaak wordt een contactwand met grijs glazuur gevonden bij patiënten op een bepaalde tand. Hoewel cariës niet duidelijk zichtbaar is, is er een onbekende formatie zichtbaar onder het meest intacte glazuur. In alle gevallen valt het glazuur na verwerking met een spleet of een eenvoudige bolvormige boor door en gaat een verborgen grote holte in de tand open. Heel vaak ontwikkelt zich onder zo'n schijnbaar intacte muur chronische pulpitis.

 

Differentiële diagnose: welke tandheelkundige ziekten kunnen worden vermengd met cariës?

Differentiële diagnose van cariës wordt uitgevoerd door bijna alle hierboven beschreven methoden. In dit geval:

• Kleuring met cariësmarkers stelt u in staat cariës te onderscheiden van hypoplasie en fluorose. Alleen cariës blijven gemarkeerd na het aanbrengen van de detector en doorspoelen met water.
• EOM en thermodiagnostiek maken het mogelijk cariës te onderscheiden van pulpitis en parodontitis.
• Op basis van een röntgenfoto kunnen diepe cariës worden onderscheiden niet-carieuze laesies van het glazuur en complicaties van cariës (pulpitis en parodontitis).

Het is bijna onmogelijk om differentiële diagnostiek uit te voeren met visuele methoden. Daarom bijvoorbeeld om thuis te onderscheiden diepe cariës van pulpitis is alleen mogelijk volgens de sensaties en aard van de pijn.

Over het algemeen kunt u zelf cariës diagnosticeren door afwijkingen op te merken in de natuurlijke, puur witte kleur van het tandglazuur. Vooral zorgvuldig moet worden gecontroleerd gebieden in de buurt van vullingen, chips, boven het tandvlees. Het is ook noodzakelijk om aandacht te besteden aan de gevoeligheid van de tanden. Soms wordt het glazuur afgebroken op de voortanden, wat leidt tot pijn bij het ademen. Plaatsen van dergelijke chips zijn de "toegangspoort" voor het verslaan van de blootgestelde gebieden door cariogene bacteriën.

Een aanvullende, hoewel niet erg eenduidige methode voor zelfdiagnose van cariës kan het gebruik van tandzijde zijn. Met hun hulp kun je schade aan het glazuur vinden, zelfs aan die zijden van de tanden waar cariës niet waarneembaar is. Je hoeft alleen maar over deze kant van de tand te wrijven met een draad, je gevoelens te evalueren en de draad zelf te controleren. Als tijdens de procedure pijn wordt gevoeld of als de draad ernstig is bekrast, is het glazuur beschadigd. Het is duidelijk dat cariës of niet, alleen een dokter kan, maar zo'n overtreding is al een reden om naar de kliniek te gaan.

In ieder geval moet u bij vermoeden van cariës naar de tandarts gaan. Als er nog steeds geen duidelijke tekenen zijn van vernietiging van het glazuur, maar de tanden zien er niet helemaal gezond uit, dan hoeft de behandeling misschien niet eens het glazuur te openen. En vooral: wees niet bang om de tandarts opnieuw te bezoeken.Hoe eerder cariës wordt vastgesteld, hoe gemakkelijker, goedkoper en effectiever de behandeling zal zijn.

 

Interessante video: vroege diagnose van cariës

 

Cariës in de meest kwetsbare delen van de tanden - in het spleetgebied